Slechts dertien procent van Nederlandse bedrijven voldoet momenteel aan CSRD-vereisten

Terwijl de Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) al vanaf boekjaar 2025 ingaat, blijken veel bedrijven nog verre van klaar om daarover te kunnen rapporteren. Slechts 13% van de Nederlandse organisaties heeft de vereisten van de CSRD volledig geïntegreerd in de bedrijfsvoering. Dat betekent dat 87% van de bedrijven nog niet conform de regels kan rapporteren. Dat blijkt uit onderzoek van Visma onder 313 Nederlandse professionals die binnen hun organisatie (mede)beslissingsbevoegd zijn op het gebied van administratie en inkoop. 

Duurzaamheidsrapportage belangrijk, maar implementatie blijft achter

De CSRD, onderdeel van Europese duurzaamheidswetgeving, verplicht een groot aantal bedrijven om transparant te rapporteren over hun impact op milieu, maatschappij en bestuur (ESG). Hoewel de Europese Commissie in februari het zogenoemde Omnibus-pakket presenteerde om de administratieve lasten van CSRD-rapportages te verlichten, geldt de oorspronkelijke deadline van 2025 nog altijd. Toch blijkt uit het onderzoek dat veel organisaties nog achterlopen op schema: naast de 13% die wel al volledig voldoet, is 37% bezig met actieve implementatie. 32% van de respondenten zegt zich nog in de oriëntatiefase te bevinden, terwijl 6% zelfs nog helemaal niet begonnen is. 61% van de respondenten geeft aan wel al een strategie of beleidsplan te hebben om aan de CSRD te voldoen.

Opvallend is dat 68% van de ondervraagden duurzaamheidsrapportage wel belangrijk vindt. Als belangrijkste voordelen van de CSRD noemen zij bewustere (duurzame) beslissingen (38%), energiebesparing (36%) en een verbeterde reputatie (34%).

Kosten en IT-systemen grootste uitdagingen

Maar één op de drie (30%) ondervraagde professionals zegt zelf inhoudelijk voldoende op de hoogte te zijn van wat de CSRD precies inhoudt. Wel geeft twee derde (67%) van de respondenten aan dat hun organisatie voldoende kennis en middelen heeft om aan de CSRD te voldoen. Wanneer gevraagd naar uitdagingen worden kosten (35%) en het gebruik van IT-systemen (32%) het vaakst genoemd.

Aan respondenten werd ook gevraagd met welke tools zij op dit moment rapporteren over hun duurzaamheidsimpact. Veel organisaties gebruiken spreadsheets (50%) en ERP-software (eveneens 50%) voor hun duurzaamheidsrapportages. Slechts 34% beschikt over gespecialiseerde ESG-software; software die specifiek is ontwikkeld om milieu-, sociale en governancegegevens (Environmental, Social & Governance) te verzamelen, beheren en rapporteren.

Verantwoordelijkheid verspreid over meerdere afdelingen

Wie verantwoordelijk is voor de CSRD-rapportage binnen een organisatie, blijkt sterk afhankelijk van de grootte van het bedrijf. In grote organisaties (>250 FTE) ligt de verantwoordelijkheid vaak bij een speciale sustainability-afdeling of -werkgroep. In het mkb (<250 FTE) ligt deze vaker bij Finance (24%) of HR (24%).

Het onderzoek laat daarmee zien dat ook de verantwoordelijkheid voor de rapportage, niet eenduidig is toegewezen: afdelingen als Finance (39%), HR (39%) en IT (38%) worden het vaakst genoemd als betrokken disciplines.

CSRD verandert rol van Finance-afdeling

De CSRD heeft naar verwachting grote impact op de Finance-functie binnen organisaties. Respondenten verwachten vooral een toename in werklast (37%), meer samenwerking met andere afdelingen (34%) en veranderingen in rapportagestructuren (31%). 44% denkt zelfs dat hun rol binnen Finance wezenlijk zal veranderen door de komst van de richtlijn.

Grootbedrijf maakt meer kosten en spendeert meer tijd aan CSRD-rapportage

Uit het onderzoek blijkt dat met name grote bedrijven aanzienlijk meer kosten en tijd verwachten kwijt te zijn aan de CSRD-rapportageverplichtingen dan mkb-organisaties. Deze verschillen zijn waarschijnlijk te verklaren door de grotere complexiteit van het grootbedrijf, zoals internationale activiteiten, uitgebreidere supply chains en meer personeel.

Zo verwacht bijna één op de tien respondenten uit het grootbedrijf dat de jaarlijkse kosten boven de €250.000 uitkomen. Slechts één op de honderd van de respondenten in het mkb denkt dat de kosten voor hun organisatie boven dat bedrag zullen uitvallen. Daarnaast voorziet 21% van de grote organisaties kosten tussen de €100.000 en €250.000 (tegenover 13% in het mkb), en 32% schat de uitgaven op €50.000 tot €100.000 (bij het mkb is dat 53%). Slechts 6% van de grootbedrijven verwacht minder dan €50.000 kwijt te zijn, vergeleken met 10% van de mkb’ers.

Ook qua tijdsbesteding zijn de verwachtingen uiteenlopend. Van de respondenten uit het grootbedrijf denkt 15% dat de rapportage jaarlijks meer dan 250 uur zal vergen. In het mkb is dat slechts 5%. Een kwart van de grote organisaties rekent op een tijdsbesteding van 100 tot 250 uur, 28% op 50 tot 100 uur en 6% op minder dan 50 uur. Opvallend is dat 26% van de grootbedrijven nog geen inschatting kan maken van de benodigde tijd. In het mkb ligt dat percentage met 13% aanzienlijk lager. Bovendien wordt de tijdsinvestering door mkb’ers over het algemeen ook lager ingeschat: 34% verwacht tussen de 100 en 250 uur nodig te hebben, 35% tussen de 50 en 100 uur en 14% denkt aan minder dan 50 uur per jaar.

Joris Joppe, Managing Director van Visma-bedrijf Visionplanner: “Het feit dat slechts 13% van de CSRD-plichtige organisaties de vereisten al heeft ingebed, laat zien hoe groot de uitdaging nog is. De CSRD biedt organisaties een kans om duurzaamheid strategisch te verankeren in hun bedrijfsvoering. Maar het onderzoek laat zien dat er nog veel onduidelijkheid en onzekerheid heerst over de praktische invulling ervan. Bedrijven hebben behoefte aan concrete handvatten én slimme technologie die hen helpt om aan de nieuwe rapportageverplichtingen te voldoen."