Steeds meer bedrijven helpen druk op elektriciteitsnet te verminderen

Netbeheerder Stedin merkt dat steeds meer bedrijven geïnteresseerd zijn om te helpen het drukke elektriciteitsnet te ontlasten. Stedin maakte dit jaar al voor 56 megawatt (MW) afspraken met bedrijven om op gezette tijden geen of juist wel stroom te gebruiken of terug te leveren, aldus het netwerkbedrijf in haar halfjaarbericht. Samen met de eerdere contracten in 2023 heeft Stedin al 100 MW aan flexibel vermogen gecontracteerd. De netbeheerder investeerde zelf € 517 miljoen in de uitbreiding en kwaliteit van de netten. Dat is 35% meer dan in dezelfde periode vorig jaar.

CEO Koen Bogers: ,,Stedin bouwt in hoog tempo aan de uitbreiding van het elektriciteitsnet. We legden dit jaar al 383 kilometer aan nieuwe kabels aan en installeerden 173 nieuwe transformatorhuisjes. Zo bouwen we aan een toekomstbestendig energiesysteem dat meer in balans is met de natuur. Deze natuurlijke energiebronnen kennen echter veel meer pieken en dalen; daarom is het belangrijk dat grote verbruikers van energie, zoals bedrijven, afspraken met ons willen maken om pieken op het net te mijden (spitsmijden). Dit hebben we nodig om stroom te kunnen blijven leveren en bedrijven te blijven aansluiten. Daarnaast betekent een beter benut net uiteindelijk lagere kosten voor alle burgers en bedrijven; we willen de energietransitie voor iedereen betaalbaar houden. Onze ambitie is om eind dit jaar voor 500 MW aan flexibel vermogen onder contract te hebben. We hopen dat we flexibel vermogen op vrijwillige basis blijven vinden en dat we daarmee verplicht afschakelen kunnen uitstellen.’’

Batterij, tuinders, energiehubs

Stedin heeft afgelopen halfjaar met verschillende bedrijven contracten gesloten om actief Stedin te helpen bij ‘spitsmijden’. In ruil hiervoor krijgen deze bedrijven een financiële vergoeding. In het eerste halfjaar van 2024 ging dit om 56 MW aan elektrisch vermogen. Gezamenlijk zijn de contracten die Stedin in 2023 en 2024 met bedrijven sloot, goed voor 100 MW aan vermogen. Dit vermogen is vergelijkbaar met wat er nodig is om alle woningen in een stad als Zoetermeer of Dordrecht van stroom te voorzien.

Stedin maakte onder meer afspraken met een bedrijf dat in de Dordrechtse haven het grootste batterijsysteem van Nederland gaat bouwen. Ook wist de netbeheerder een tuinder uit Zuid-Holland te contracteren. Deze tuinder zet zijn eigen energiecentrale (warmtekrachtkoppeling) aan op momenten dat er veel vraag naar stroom is, zodat niet alleen hij, maar ook zijn omgeving daar profijt van heeft. In Scheveningen en op Tholen was Stedin betrokken bij de start van lokale energiehubs, waarbij ondernemers elektriciteit onderling met elkaar delen en zorgen voor meer netcapaciteit in de omgeving.

Concrete maatregelen in Utrecht

In 2024 kondigde Stedin zes nieuwe congestiegebieden aan. Totaal staan er nu 453 bedrijven (274 MW) op de wachtlijst voor teruglevering en 1277 bedrijven (868 MW) voor afname. De nood voor afname – de vraag naar elektriciteit – is in Utrecht het hoogst, want de leveringszekerheid staat hier op sommige koude winterdagen onder druk. Samen met landelijk netbeheerder Tennet kondigde Stedin in april een serie concrete maatregelen aan die ze voor deze provincie uitwerken. Voorbeelden van deze maatregelen zijn het pauzeren van laadpalen op zeer koude dagen in de avondpiek en het installeren van hybride warmtepompen in plaats van volledig elektrische warmtepompen. Daarnaast zijn Stedin en Tennet in juli een uitvraag gestart; daarin worden marktpartijen in de provincie Utrecht gezocht die op drukke momenten in de wintermaanden extra elektriciteit kunnen opwekken.

Bewustwording

Consumenten hebben in de eerste zes maanden van 2024 voor 139 megawattpiek aan nieuwe zonnepanelen geplaatst. Nu hebben 630.508 woningen in het werkgebied van Stedin zonnepanelen op hun dak. Dat is 6% meer dan het jaar ervoor. Op zonnige dagen raakt de kabel in de straat door al die zonnestroom snel vol en kunnen consumenten tijdelijk niet terugleveren; de omvormers vallen dan uit.

Consumenten kunnen zelf ook helpen de druk op het net te verlichten, door energie te gebruiken als het zonnig is of laadpalen uit te zetten als er veel stroom nodig is. Om de gebruiker inzicht te geven lanceerde de netbeheerder dit voorjaar de ‘eKlok’: een online klok die aangeeft wanneer het een geschikt moment is om energie te gebruiken of juist wat minder energie te gebruiken. Uit onderzoek weet Stedin dat door deze campagne 66% van de doelgroep zich bewuster is geworden van het volle stroomnet en bereid is haar gedrag aan te passen. Bijvoorbeeld door te wassen als de zon schijnt.

Financiën

Het bedrijfsresultaat over het eerste halfjaar van 2024 was met € 147 miljoen hoger dan in dezelfde periode vorig jaar (2023: € 115 miljoen), met name als gevolg van hogere tarieven. Het nettoresultaat kwam iets lager uit op € 56 miljoen (2023: € 62 miljoen) door eenmalig hogere financiële lasten. Onze investeringen bedroegen € 517 miljoen (2023: € 384 miljoen) en leidden tot een negatieve vrije kasstroom van € 274 miljoen (2023: € 133 miljoen negatief). Dit voorjaar verwelkomde Stedin 21 nieuwe aandeelhouders. Naast de provincies Utrecht en Zeeland zijn ook nog 7 Utrechtse en 12 Zeeuwse gemeenten aandeelhouder geworden. Hiermee zetten nog meer publieke partijen hun schouders onder een toekomstbestendig energiesysteem. Gezamenlijk versterken de nieuwe aandeelhouders het eigen vermogen van Stedin met € 33 miljoen. Ook werd er een nieuwe groene obligatielening van € 500 miljoen uitgegeven.