LAD-project bewijst dat investeren in gezonde werkcultuur loont

De artsen die hebben meegedaan aan het LAD-project ‘Gezond en veilig werken’, ervaren een positief effect op hun werkcultuur. Op hun afdeling en binnen hun zorginstelling is meer aandacht gekomen voor het terugbrengen van de psychosociale arbeidsbelasting. Ook ervaren de artsen minder tijdsdruk en minder vaak een werk-privéconflict. Dat concludeert de Universiteit Leiden. Volgens LAD-projectleider Romy Steenbeek laten de uitkomsten zien dat investeren in een gezonde werkcultuur loont. “De kwaliteit van zorg en de teamperformance verbeteren als je niet alleen focust op productiviteit, maar óók op de gezondheid en het welbevinden van artsen. We roepen zorginstellingen daarom op om aan de slag te gaan met onze aanbevelingen.”

De LAD krijgt regelmatig vragen van artsen die tegen een hoge werkdruk of een gebrek aan inspraak aanlopen. In 2020 besloot de LAD daarom een pilot te doen om artsen gericht te begeleiden. Die pilot mondde uit in het project Gezond en veilig werken. Voor het project werd een subsidie verkregen van de stichting SWG, waaraan de LAD, Federatie Medisch Specialisten, LHV en KNMG zijn verbonden. Daardoor kon de LAD tussen 2020 en 2024 in totaal 23 groepen artsen gedurende twee jaar begeleiden: van ziekenhuisvakgroepen tot artsen in dienst van een GGD, huisartsenpraktijk, VVT-instelling of andere zorginstelling. Doel was een wetenschappelijk bewezen procesinterventie te ontwikkelen. De wetenschappelijke bewijsvoering is uitgevoerd door de Universiteit Leiden.

Zelf doelen bepalen

Inmiddels hebben alle 23 groepen hun deelname aan het project afgerond. De in totaal 618 artsen in die groepen deelnamen, hebben eerst een nulmeting gedaan. Op basis van de uitkomsten bepaalden de artsen vervolgens zelf waaraan ze wilden werken. Bij sommige groepen lag de nadruk op teamreflectie, beter samenwerken of het anders organiseren van het werk. Bij andere groepen ging het vooral om het vergroten van de inspraak. Alle artsengroepen werden gedurende twee jaar begeleid door ervaren procesbegeleiders. Tussentijds zijn evaluatiemetingen gedaan en het traject werd afgesloten met een eindmeting.

Resultaten

De Universiteit Leiden concludeert dat de door de LAD ontwikkelde interventie niet alleen effectief, maar ook essentieel is voor het bevorderen van een gezonde werkcultuur en het vergroten van de duurzame inzetbaarheid van artsen. Het organisatieklimaat ten aanzien van de psychosociale arbeidsbelasting is verbeterd, artsen ervaren minder tijdsdruk en hebben diverse hulpbronnen verbeterd, zoals teamreflectie, inspraak, communicatie en rolduidelijkheid. Dit heeft geleid tot een daling van werk-privéconflict en meer regie over de werksituatie.

Langdurige begeleiding

Volgens Steenbeek zit de kracht van het project in de langdurige begeleiding. “Met een heidag of cursus is het lastig om samen écht een verandering te realiseren. Maar als je twee jaar lang gericht aan bepaalde doelen werkt, kun je meer veranderen dan je denkt.” Ze benadrukt dat je er als arts wel tijd in moet willen stoppen. “Dat is lastig als je het al druk hebt, maar het levert veel op. Een van de deelnemende artsen zei laatst dat zij en haar collega’s hechter en zelfverzekerder zijn geworden. Dat helpt in de onderlinge samenwerking, maar ook in relatie tot de raad van bestuur.”

Aanbevelingen voor zorginstellingen

Volgens Steenbeek is het in deze tijd van schaarste en een toenemende zorgvraag essentieel om duurzame inzetbaarheid van artsen (en andere zorgverleners) te faciliteren. “Uit dit onderzoek blijkt dat werkgevers daar een heel belangrijke rol in spelen. Het is belangrijk dat ze niet alleen focussen op productiviteit, maar ook aandacht hebben voor de gezondheid en het welbevinden van artsen. Als je het organisatieklimaat op die punten optimaliseert, heeft dat een positief effect op de kwaliteit van zorg en de teamperformance. Onze dringende oproep: zie de mens achter de zorgprofessional en faciliteer ontwikkeling die niet alleen vakinhoudelijk is.”

Bekijk de beleidssamenvatting met de resultaten van het project.