Bouwhubs versnellen emissieloos bouwen – tijd voor landelijke opschaling

Na jaren van onderzoek, gefinancierd door TKI Dinalog, is de meerwaarde van de inzet van bouwhubs in de bouw onweerlegbaar gebleken: tot 70% minder transportbewegingen, lagere uitstoot, lagere bouwkosten en een hogere productiviteit.

Onderzoek toont effectiviteit bouwhubs aan

Al sinds 2014 wordt binnen TKI Dinalog in publiek-private samenwerkingen gewerkt aan onderzoek naar efficiëntere en duurzame bouwlogistiek. In een eerste proeftuin in Utrecht – een project van VolkerWessels – leidde het gebruik van een bouwhub tot:

• 70% minder transportbewegingen
• 40% hogere productiviteit op de bouwplaats
• 30% lagere bouwkosten
• Minder uitstoot, wachttijden en klachten uit de omgeving

“De resultaten waren echt een eyeopener,” aldus Ivo Agricola (VolkerWessels). “En nog steeds zien we mogelijkheden tot optimalisaties.”

Van theorie naar praktijk – en terug

Naast de zichtbare voordelen in de praktijk, werd ook gewerkt aan de theoretische en ICT-fundamenten. Samen met TNO ontwikkelde TKI Dinalog onder andere een blauwdruk voor een bouwlogistieke control tower. Volgens Siem van Merriënboer (TNO): “Die is cruciaal om grip te krijgen op de samenwerking in de bouwketen. En juist dat is essentieel voor het slagen van bouwhubs.”

De afgelopen jaren leidde dit tot onderbouwde proof-of-concepts, een roadmap voor implementatie en concrete adviezen aan overheden en marktpartijen.

Barrières en kansen: “De transitie knelt in de praktijk”

Toch bleef opschaling uit. Volgens Arjan Walinga (Bouwend Nederland) is dit deels financieel te verklaren: “De baten vallen op een ander moment of plek dan de investering. Mkb’ers moeten extra worden ondersteund.” Volgens TNO zit de sleutel in samenwerking, regelgeving én praktische tools voor kleine bouwbedrijven.

Concrete impact: beleid én innovatie

De onderzoeksresultaten hebben inmiddels ook de aandacht van beleidsmakers. Gemeenten en provincies eisen in aanbestedingen van bouwprojecten steeds vaker het gebruik van bouwhubs. Ook worden er in steden als Amsterdam verkenningen uitgevoerd voor combinaties met vervoer over water.

VolkerWessels lanceerde een white label BouwHub, die beschikbaar is voor de hele sector. “Ik had niet verwacht dat bouwbedrijven zo’n stap zouden zetten,” zegt Walinga. “Maar het is logisch. Je kunt dit niet meer per project blijven uitvinden.”

Oproep aan de sector en beleidsmakers

Met de komst van zero-emissiezones, de beperkte ruimte en toenemende verkeersdruk in binnensteden groeit de urgentie tot verdere verduurzaming van de bouwlogistiek. De oproep vanuit het consortium is duidelijk:

- Gebruik de bestaande kennis, concepten en modellen.
- Stimuleer samenwerking via beleid en regelgeving.
- Zorg voor mkb-toegang via white label en slimme software

“We hebben het vliegwiel écht in gang gezet,” zegt Niels Sneek (TKI Dinalog). “Daar heeft onderzoek een belangrijk aandeel in gehad en door samen te werken kunnen we ook verder opschalen naar een emissievrije, efficiënte bouwsector.”